ΠΛΗΡΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΕ ΟΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΚΕΡΔΟΥΣ.

Έρευνα - ρεπορτάζ Ελένη - Βασιλική Μπαμπαλιούτα

Αποτελεί ελληνική πατέντα ενώ εδώ και πολλές δεκαετίες θεωρείται Τμήμα του οικονομικού ιστού της Χώρα μας. Ο λόγος για τα περίπτερα όπου καλύπτουν τις περισσότερες ανάγκες των κατοίκων μιας πόλης όλες τις ώρες λειτουργίας της. Παρόλα ταύτα έχουν και πολλά προβλήματα όπως με το καθεστώς ιδιοκτησίας, με την εκάστοτε δημοτική αρχή αλλά και με την εφορία.... Γεγονός είναι πάντως ότι μετά από πολλές δεκαετίες ο κλάδος αυτός φαίνεται να επιλύει με αργά και σταθερά βήματα τα νομοθετικά κενά που αράχνιαζαν στα συρτάρια του κάθε αρμόδιου Υπουργού. Περπατώντας στους δρόμους των ...περιπτέρων ανακαλύψαμε την καθημερινή τους αλήθεια σκληρή ή γλυκιά, όπως τη δει κανείς.

Για τον κλάδο των περιπτέρων ακόμη πρέπει να πούμε ότι φέτος κατάφερε να στήσει και την πρώτη έκθεση περιπτέρου, που έγινε με μεγάλη επιτυχία στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, την οποία για αρχή την αγκάλιασαν πάνω από 2.500 επαγγελματίες του χώρου και οι οργανωτές της σκοπεύουν να την κάνουν θεσμό.

Τα Πρώτα περίπτερα στήθηκαν στη χώρα μας τη δεκαετία του 1910. �Ηταν μία Προσφορά της Πολιτείας προς τους ανάπηρους Πολέμου καθώς δεν υπήρχε η οικονομική δυνατότητα να δοθούν σε αυτούς κανονικές συντάξεις. �Ετσι εν είδη παροχής πήραν ως 'προίκα' ο καθένας από ένα περίπτερο. Ξεκίνησε δειλά- δειλά ως ένας μικρός εσωτερικός χώρος με ελάχιστα είδη όπως τσιγάρα και μερικά ψιλικά, καρφίτσες, μπαχαρικά, καραμέλες (τις περίφημες τότε τσάρλεστον), τσίχλες κ.α. Με την πάροδο του χρόνου το περίπτερο εξελίχθηκε ενώ από τον δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο και τον εμφύλιο εντάχθηκαν και άλλοι ανάπηροι ως ιδιοκτήτες και από τη δεκαετία του �50 και ύστερα το περίπτερο πήρε τη μορφή που βλέπουμε σήμερα μετα προϊόντα να αυξάνονται συνεχώς, όπως προστάζουν οι ανάγκες κάθε μεγαλούπολης, κυρίως όταν η αγορά κλείσει το βράδυ.
Σήμερα στην Ελλάδα λειτουργούν πάνω από 18.000 Περίπτερα, εκ των οποίων τα 5.500-6.000 βρίσκονται σε Αθήνα και Πειραιά. Ο συνολικός τζίρος των 18.000 περιπτέρων που λειτουργούν αυτή τη στιγμή ξεπερνά τα 5 δισ. ευρώ και το μεικτό κέρδος υπολογίζεται στο 9-10%. Αυτό σημαίνει ότι τα ετήσια μεικτά κέρδη αγγίζουν συνολικά τα 500 εκατ. ευρώ και κάθε περίπτερο έχει κατά μέσο όρο ετήσιο τζίρο τα 280.000 ευρώ με μεικτά κέρδη 28.000 ευρώ Περίπου. Σε ημερήσια βάση οι πωλήσεις είναι κοντά στα 760 ευρώ και τα μεικτά κέρδη στα 76 ευρώ. Σύμφωνα με στοιχεία παλαιότερης έρευνας της Exceed Consulting σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 100 Περιπτέρων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, προκύπτει ότι ο μέσος ετήσιος τζίρος τους έφτανε τις 450.000 ευρώ. Σχεδόν το 50% των εσόδων τους προέρχονται από τσιγάρα, τα οποία έχουν περιθώριο κέρδους 4-8% ενώ ακολουθούν οι εφημερίδες και τα περιοδικά με μερίδιο αγοράς 20% και περιθώριο κέρδους 6%. Σε συνέχεια ακολουθούν τα ζαχαρώδη, τα σνακ και τα αναψυκτικά με μερίδιο αγοράς 20% με περιθώριο κέρδους 20%.
Πρόσφατα διαπιστώθηκε ότι πολλά περίπτερα ανήκουν σε οικονομικούς μετανάστες, κυρίως Αλβανούς, που τα ενοικιάζουν. Το ενοίκιο που πληρώνουν μηνιαίως στους δικαιούχους εξαρτάται από το δρόμο και την Περιοχή. Η τιμή κυμαίνεται από 700 έως και 1.300 ευρώ.

Περίπτερα βρίσκονταν από την αρχή σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας και κυρίως στις περιοχές που υπήρχαν ανάπηροι πολέμου Ανήκουν στο ΥΠ.ΕΘ. Αμύνης στην αρμόδια υπηρεσία τη ΔΕΠΑΘΑ στο Ρουφ. Μετά ως ιδιοκτήτες προστέθηκαν και οι ανάπηροι της ειρηνικής περιόδου δηλ. αυτοί που ήταν οπλίτες σε όλα τα σώματα ασφαλείας όπως αστυνομία, λιμενικό, πυροσβεστική και οπλίτες στρατού, φαντάροι δηλαδή που έπαθαν σε ώρα εκπαίδευσης ατύχημα, ενώ μετά το 1980 εντάχθηκαν και αυτοί της εθνικής αντίστασης. Το 2002 γίνανε δικαιούχοι άδειας περιπτέρων και οι ανάπηροι του Δημοκρατικού Στρατού και του άμαχου πληθυσμού δηλ. πολιτικοί ανάπηροι που τραυματίστηκαν από νάρκες, βόμβες κλπ και ακρωτηριάστηκαν.
Τώρα η κυβέρνηση έχει στο Πρόγραμμα της να εντάξει και άλλες κατηγορίες αναπήρων όπως τα άτομα με ειδικές ανάγκες (μέχρι τέλος του Μαΐου θα κατατεθεί το νομοσχέδιο στη βουλή) και πολύτεκνους.
Τα είδη που πουλάνε σήμερα τα περίπτερα ειδικά μετά τη δεκαετία του �80 είναι πολλά. Αρκεί να δει κανείς ότι οι εταιρίες των τσιγάρων διαθέτουν 300 και πλέον μάρκες, κατά συνέπεια ο χώρος του περιπτέρου είναι πάρα πολύ μικρός και οι χίλιοι κωδικοί προϊόντων δε χωράνε.... (έντυπα, ζαχαρώδη προϊόντα, αναψυκτικά, νερά, γάλατα � γιαούρτι, χυμοί, παγωτά κλπ). Οι κωδικοί μαζί μετον τύπο είναι πάνω από 2.500

Τα προβλήματα
�Οπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, υπάρχει μεγάλη στέρηση χώρου, το εμβαδόν του πριν από λίγα χρόνια ήταν Περίπου 1,30μ.μ. επί 1,50μ.μ. Το 2006 έδωσαν άλλους 20 πόντους δηλ. οι καινούργιες διαστάσεις πλέον γίνονται 1,50 με 1,70. Το εμβαδόν του κουβουκλίου είναι 2,55 τμ. Ασφάλεια δεν υπήρχε, με ένα απλό κατσαβίδι όποιος ήθελε άνοιγε το περίπτερο και έκλεβε. Τώρα τα Περισσότερα εκσυγχρονίστηκαν και έχουν τοποθετήσει πρόσθετες κατασκευές με καινούργια ρολά και κάμερες. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση μας δίνει επιπλέον χώρο για την εγκατάσταση ρολών ασφαλείας τον οποίο και πληρώνουμε αδρά. Σήμερα οι ανάγκες εξυπηρέτησης των καταναλωτών είναι τεράστιες και είναι αδύνατο να χωρέσουν στις διαστάσεις ενός περιπτέρου αυτών των διαστάσεων. �Ετσι οι περιπτερούχοι αναγκάζονται να βγάζουν τα είδη τους και έξω από το περίπτερο.


Σοβαρό και χρόνιο πρόβλημα είναι ότι οι περιπτερούχοι χρυσοπληρώνουν τον εξωτερικό χώρο στους δήμους. Οι τιμές ποικίλλουν αναλόγως το Δήμο και το δρόμο που βρίσκεται ένα περίπτερο. Για παράδειγμα το τετραγωνικό στο Κολωνάκι-Σύνταγμα είναι πάνω από 1500 ευρώ το χρόνο. Τα περίπτερα πληρώνουν διπλάσιο ποσό για την κατάληψη πεζοδρομίου από τα άλλα επαγγέλματα. Βέβαια το πρόβλημα οξύνεται κάθε φορά που αλλάζει ο Αντιδήμαρχος γιατί ...αλλάζουν και οι τιμές! Δυστυχώς δεν υπάρχει Κανένας νόμος ακόμη ώστε να ρυθμίζει αντικειμενικά το πρόβλημα και είναι θέμα του Δήμου και της εκάστοτε πολιτικής που ασκεί. Και αν στον εξωτερικό χώρο που νοικιάζει κάποιος βάλει και κανένα παραπανίσιο ψυγείο ...έτσι γιατί είναι καλοκαίρι και δε χωρούν όλα τα προϊόντα παίρνουν φωτιά τα πρόστιμα!!!
Σημειωτέον όλα τα φαγώσιμα είδη επιτρέπονται στα Περίπτερα καθώς έχουν την ακριβή ημερομηνία λήξης και ποτέ η Ομοσπονδία δεν είχε επίσημα καταγγελίες για τροφικές δηλητηριάσεις. Το βεβαιώνει και ο ΕΦΕΤ στο αρμόδιο Υπουργείο.
�Ενα άλλο πρόβλημα ... μακάβριο αλλά σημαντικό, είναι η τύχη του περιπτέρου, όταν ο ιδιοκτήτης που το δουλεύει πεθάνει. Τότε οι κληρονόμοι του φαίνεται να παίζουν ανατολίτικο παζάρι, αφού συνήθως επινοικίαζουν την επιχείρηση και ζητούν χρήματα κάτω από το τραπέζι (ο λεγόμενος αέρας). Σαφώς δια νόμου αυτό απαγορεύεται ή σε άλλη περίπτωση ζητούν υπέρογκα ποσά σε ενοίκιο, όπως σε περιοχές φιλέτο οι τιμές φτάνουν το μήνα και 2 χιλ. ευρώ και 2,5 χιλ. ενώ σε μη προνομιούχες περιοχές έχουμε πιο λογικές απαιτήσεις όπως 400 ευρώ. Επίσης σε ό,τι αφορά το σπάσιμο συμβολαίου, οι ιδιοκτήτες που επινοικιάζουν τα περίπτερα και δεν είναι σωστοί στις συμφωνίες και σπάνε τα συμβόλαια, θα πρέπει να ξέρουν ότι τον τελευταίο καιρό περιμένουμε το καινούργιο νομοσχέδιο που έχει υποσχεθεί ο αρμόδιος Υφυπουργό ’μυνας κ. Λαμπρόπουλος Ιωάννης, όπου θα λέει ότι το συμβόλαιο που κάνεις στον ενοικιαστή, δε θα έχεις δικαίωμα να το διακόπτεις και να τον βγάζεις έξω κακήν κακώς πριν τη λήξη του.

Τα ποσοστά κέρδους των Προϊόντων
Στα τσιγάρα μέχρι το 1991 το ποσοστό κέρδους ήταν 9,1% επί της λιανικής πώλησης. Τώρα πια έχει καταργηθεί ο νόμος αυτός και η αγορά είναι ελεύθερη δυστυχώς, με αποτέλεσμα τα ποσοστά να πέσουν από 8,3% μέχρι 3,5% απειλώντας τη βιωσιμότητα των περιπτέρων. Οι εφημερίδες έπεσαν γύρω στο 10%, τα εισιτήρια και οι τηλεκάρτες 4% οι κάρτες στάθμευσης από 4%-5%. Τα προϊόντα που έχουν μεγαλύτερο κέρδος είναι τα αναψυκτικά, τα παγωτά και διάφορα άλλα τρόφιμα που φτάνουν στο 22%. �Οπως τονίζει ο Αντιπρόεδρος του ΕΕΑ, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενοικιαστών Περιπτερούχων και μέλος της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Περιπτερούχων κ. Γιώργος Λάμπρης, έχουν αυξηθεί πολύ τα έξοδα των περιπτέρων και η πελατεία έχει πέσει πολύ. «Παρόλο που ο Κόσμος νομίζει ότι τα περίπτερα είναι χρυσορυχεία δεν είναι έτσι. Παρατηρείται τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο τα περίπτερα της Σταδίου, Ακαδημίας, Κάνιγγος να κλείνουν την ώρα που κλείνουν το βράδυ και τα εμπορικά καταστήματα. Ο επαγγελματίας δε βγαίνει για να πάρει υπαλλήλους. Συν τοις άλλοις υπάρχει μία τάση αυξητική στα περίπτερα, υπάρχει μία αναρχία θα λέγαμε καθώς ο νόμος δεν ορίζει μια απόσταση μεταξύ τους και έχουμε ανά 10 έως 30 μέτρα και ένα περίπτερο. Αυτό δηλώνει ότι ο ανταγωνισμός είναι πολύ μεγάλος πλέον. Βέβαια ελάχιστα περίπτερα στο κέντρο Σύνταγμα, Ομόνοια είναι προνομιούχα. Αντίθετα τα άλλα περίπτερα του κέντρου φθίνουν κάθε χρόνο. 

Οι πωλήσεις πέφτουν από 15-20%. Επίσης το μετρό έφερε μεγάλες ανακατατάξεις σε πολλά σημεία. Τα περιφερειακά, επίσης δεν έχουν πολλή δουλειά καθώς δεν υπάρχει κίνηση. ’σε που μας μαστίζει και το κουσούρι της κλεπτομανίας. �Ενα σημαντικό ποσοστό κυρίως γυναικών κλέβει, ιδίως περιοδικά».

Οι προμηθευτές Δεν υπάρχουν ιδιαίτερα προβλήματα με τους προμηθευτές καθώς η αγορά είναι ελεύθερη και ο καθένας επιλέγει τον προμηθευτή του. �Οσον αφορά τα τσιγάρα και τα άλλα προϊόντα με καθορισμένες τιμές έχει καλώς. Στις εφημερίδες όμως υπήρχε ένα άλλο καθεστώς. Αυτό του υποχρεωτικού μεσάζοντα, που βγάζει τα διπλάσια (14%) απ ότι ο λιανοπωλητής (6%) και είναι το πλέον κλειστό επάγγελμα. �Εχουν γίνει πολλά υπομνήματα στο Υπουργείο Τύπου αλλά τίποτα! �Ισως μέσα στο φθινόπωρο με τη βοήθεια της Ε.Ε. να λυθεί και αυτότο πρόβλημα του μονοπωλίου!!!
Το περίπτερο είναι ένα μεγάλο - μικρό μαγαζί. Περίπτερα που να πουλούν μόνο έντυπα και τσιγάρα έχουμε και σε άλλες ευρωπίίκές χώρες όπως στην Ισπανία, στην Ιταλία, στην Αυστρία. Το ελληνικό φαινόμενο των περιπτέρων αποτελεί παγκόσμια πατέντα! Βέβαια υπάρχουν και χώρες της Ευρώπης, όπως Ελβετία, Βέλγιο, Ολλανδία, Ουγγαρία και χώρες του πρώην Ανατολικού μπλοκ που θέλουν να αποκτήσουν περίπτερα. Θα πρέπει εδώ επίσης να αναφέρουμε ότι τα καινούργια περίπτερα που φτιάχνονται από τις πολυεθνικές εταιρίες δεν είναι μέσα στις προδιαγραφές του νόμου !!! Και δεν είναι λειτουργικά γιατί προβάλλουν κατά κανόνα τα προϊόντα των εταιριών που φιλοξενούν σε βάρος των άλλων.
Η εφορία Το βασικό πρόβλημα είναι οι συντελεστές φορολόγησης. Ενώ μειώθηκαν πέρσι σε βασικό είδη και ιδιαίτερα σε αυτό του τσιγάρου καθώς ήταν 5,5% (ενώ υπάρχουν και τσιγάρα που το ποσοστό κέρδους είναι μόνο 3,5%), στα φθηνά τσιγάρα δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου κέρδος. �Υστερα υπάρχει το πρόβλημα της «περαίωσης» δηλ. το κλείσιμο το βιβλίων. Οι φόροι ήταν και είναι δυσβάσταχτοι και πέρσι πολλοί περιπτερούχοι δεν έκαναν περαίωση. Επίσης μέχρι πέρσι δεν υπήρχαν συντελεστές όπως στις τηλεκάρτες, στα εισιτήρια, στις κάρτες στάθμευσης, ενώ με την καινούργια απόφαση επιβλήθηκε ποσοστό κέρδους μόνο 5%.
Ο κ. Λάμπρης επίσης έκανε και μία δήλωση για το θέμα που ανέκυψε με την πώληση τσιγάρων στους ανήλικους: «Εμείς δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να μην πουλάμε σε ανήλικους τσιγάρα. �Ομως όταν βλέπεις τον ίδιο το γονιό να στέλνει το παιδί του να του τα αγοράσει, του βάζεις αυτή τη σκέψη και θα θέλει και αυτό να καπνίσει. ’ρα δε φταίει απόλυτα ο περιπτεράς αλλά η σωστή διαπαιδαγώγηση που θα πάρει μέσα από το σπίτι του. Τσιγάρο μπορεί εξάλλου το παιδί να βρει οπουδήποτε ακόμα και μέσα στο σπίτι του σε μέρος που έχει ξεχαστεί το πακέτο!».
Η έκθεση...
Φέτος για πρώτη φορά η Ομοσπονδία Περιπτερούχων έκανε την έκθεση περιπτέρου στο στάδιο Ειρήνης & Φιλίας. Παρότι προσκλήθηκαν οι εταιρίες που διαθέτουν προϊόντα για περίπτερα να εκθέσουν τα είδη τους, δεν ανταποκρίθηκαν όλες (π.χ. καπνοβιομηχανίες) ίσως γιατί ήταν η πρώτη φορά και σε κάθε ξεκίνημα πάντα υπάρχει δισταγμός! Παρόλα αυτά έλαβαν μέρος πάνω από 35 εταιρίες. �Ετσι πρέπει να θεωρήσουμε επιτυχημένο το πρώτα της βήμα.
Τα εγκαίνια την έκθεσης έκανε ο αρμόδιος Υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Γιάννης Παπαθανασίου. Την έκθεση επισκέφθηκαν και άτομα από τον πολιτικό χώρο όπως ο έτερος υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Αν. Νεράντζης, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ κ. Αλέκος Παπαδόπουλος, ο Αντινομάρχης Αθηνών κ. Πασβαντίδης Χάρης, η βουλευτης του ΠΑΣΟΚ κ. Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, ο κ. Νικόλας Βαφειάδης Αντιδήμαρχος Δ. Αθηναίων υπεύθυνος για τα περίπτερα, ο κ. Κωστόπουλος πρώην υπουργός, οι οποίοι εντυπωσιάστηκαν.
Μεταξύ των προϊόντων εκτέθηκαν γαλακτοκομικά, σύγχρονα λογιστικά συστήματα για τον έλεγχο των πωλήσεων και αποθήκης στο περίπτερο, σκάνερ που ακόμα η χρήση τους είναι περιορισμένη, ζαχαρώδη τρόφιμα, ειδικά καθίσματα για τον επαγγελματία, φίλτρα τσιγάρων, πούρα, σνακ κ.α.
Ο αριθμός των επισκεπτών - επαγγελματιών ήταν μεγάλος, καθώς πάνω από 2500 περιπτερούχοι από όλη την Ελλάδα αγκάλιασαν την προσπάθεια εκθεσιακής ανάδειξης του κλάδου. Πρωταρχικός σκοπός τώρα είναι να γίνει θεσμός. �Οπως μας είπε ο κ. Λάμπρης δεν έχει αποφασισθεί ακόμα αν θα γίνεται κάθε χρόνο ή κάθε διετία.
Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι στο εξωτερικό εδώ και χρόνια γίνονται εκθέσεις περιπτέρων και ιδιαίτερα στην Ιταλία με πολύ μεγάλη επιτυχία.